Wat is uw situatie?

Mijn partner (of andere naaste) gedraagt zich anders dan voorheen. Ik vind het lastig om hiermee om te gaan. Voorbeelden van andere gedragingen zijn: ¹

• Mijn partner wil niet zoveel meer doen
• Mijn partner houdt minder rekening met de gevoelens en wensen van anderen
• Mijn partner kan ongevraagd intiem zijn
• Mijn partner kan over grenzen van anderen gaan
• Mijn partner is onzeker
• Mijn partner herhaalt bepaalde handelingen omdat dat van zichzelf moet

In het kort

De ziekte van Huntington heeft ook invloed op het gedrag. Voor naasten kan het soms lastig zijn om met het veranderde gedrag om te gaan. ^2,3

Wat is het?

De ziekte van Huntington kan invloed hebben op Gedachten (het denken), Gevoel, en het Gedrag van mensen (de drie G’s). Voorbeelden van gedachten zijn “ik kan niet meer zo veel” of “alles is stom”. Voorbeelden van gevoelens kunnen angsten zijn of somberheid. Het gedrag wordt vaak bepaald door gevoelens en gedrag. Veranderingen in gedachten, gevoelens en gedrag kunnen invloed hebben op de relaties met anderen. ¹

Wat merk ik?

Het komt regelmatig voor dat mensen met ziekte van Huntington last krijgen van dwangmatig gedrag. Dit gedrag bestaat vaak uit rituelen en dwangmatige handelingen, zoals constant de handen wassen. ³ U kunt merken dat uw partner zich anders gedraagt dan voorheen. Een verandering die vaak voorkomt is ontremd gedrag. Hierbij heeft iemand moeite om impulsen te controleren, alsof de natuurlijke rem eraf is. ⁴ Denk aan veel telefoneren, snoepen, alcohol drinken, met seks bezig zijn of geld uitgeven. ³ Het komt regelmatig voor dat mensen met ziekte van Huntington dwangmatig gedrag laten zien. Dit gedrag bestaat vaak uit rituelen en dwangmatige handelingen, zoals constant de handen wassen. ³

Een andere gedragsverandering kan zijn dat uw partner wantrouwend is en iets zoekt achter onschuldige dingen. Misschien merkt u dat u of iemand anders wordt beschuldigd. Dit gedrag komt bij een klein deel van de mensen met de ziekte van Huntington voor. ⁵

Oorzaken

De ziekte van Huntington kan leiden tot aantasting van verstandelijke vermogens. Een depressie kan bijvoorbeeld zorgen voor negatieve gedachtes. ¹

Gedrag waarbij uw partner wantrouwend kan zijn naar u en de omgeving, kan komen door een psychose. Bij een psychose heeft iemand bijvoorbeeld sterke overtuigingen die niet overeenkomen met de werkelijkheid. ⁵

Dwangmatig gedrag kan ontstaan als reactie op het verlies van grip. De ziekte heeft veel invloed op het dagelijks leven waardoor het voor uw partner soms fijn kan zijn om vast te houden aan bepaalde gewoontes en routines. Dat voelt veilig en vertrouwd. ³

Wat kan ik doen?

Bij ontremming is het belangrijk om uw partner op een rustige manier aan te spreken op het gedrag en dit consequent te doen. Geef hierbij steeds aan wat u van uw partner verwacht en vraag vriendelijk om het ongewenste gedrag te laten. Stem dit ook af met andere familieleden en naasten.

Dwangmatig gedrag is het beste te behandelen met medicijnen. Soms kan psychotherapie helpen, als uw partner nog in het stadium is waarbij er nog geleerd kan worden om anders te denken. ¹

Wanen moeten op de eerste plaats behandeld worden met medicijnen. Wanneer uw partner u of de omgeving niet vertrouwt, kunt u zeggen dat de gedachten niet overeenkomen met de werkelijkheid. Wanneer het niet lukt de ander te overtuigen, kunt u zeggen dat u een andere mening heeft en niet in discussie gaan. In extreme gevallen kunt u soms beter niets zeggen. ⁵

Wanneer contact opnemen?

Neem contact op met uw casemanager, arts, psychiater of psycholoog wanneer u en/of uw partner last heeft van wantrouwend gedrag, ontremming en dwangmatig gedrag heeft.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie over gedragsveranderingen bij de ziekte van Huntington op de websites van de Vereniging van Huntington of het Huntington KennisNet Nederland

¹ Vereniging van Huntington

² hda.org.uk

³ Partners en mantelzorgers

⁴ Hersenz

⁵ Vereniging van Huntington